کلسیا:شمال،شمالی
خورخوس:غرب ، غربی
خورتُوو: شرق، شرقی
نسوم: جنوب

گیلکی یکته جی کلسیا زبونون ایسه که پارسی پهلوی امره خویشاوندی دنه.هینه واسی اینه دستور زبون فارسی امره فرق کُنه. گیلکی مین کونیش و واجگون غیر فارسی دنیم.گیلکی صرف کونیش فارسی بیشتر ایسه ایشون موسون:

بوشودنم/بوشودرم: ای کونیش فارسی مین بنه : رفته دارم ، که معنا ندنه.

مو تهرون بوشودنم: من تا به حال تهران رفته ام ( که فارسی مین ایتو گونن: من تهران رفته ام ، که اینه گیلکی مین ایتو گونن: مو تهرون بوشوم)

ولی هنده با ای حیساب درسی کیتابون مین گیلکیه نیویسنن : گویش. ای بیخردون هیچی لهجه و گویش و زبون مین ندونن که ایتو چرت چولا نیویسنن.ای جور ادمونن که همش دیگر زبونن سر مین زیه درن و با ای که اوشونه باره هیچی ندونن همش خوشونه صاب نظر دونن و واتوره گونن.

گیلکی زبونی ایسه که خودش گویشون و لجوون دیگریم دنه:

گیلکی بیه پس(خورخوسی) : استونه اشرفیه که او طرف تر بشیم گیلکی غالبه که مردوم ای گویش امره گب زنن. رشت و اینه توابع، انزلی و فومن ، شفت و تالشون همسادگی مین ای گیلکی رواج دنه.هر شهری میِنَم تفاووتونی دنه که ایشون زبون لجه خونن: رشتی لجه ، انزلی لجه

گیلکی بیه پیش(خورتُووی) : آستونه اشرفیه به ای طرف تا مازندرون خورخوسه مین.آستونه ، لاجون ، سیاکل ، لنگرود ، رودسر و ایشونه توابع[جوگه نشینون]، (تا گالشونه- نَسومِ جی-همسادگی) و رامسر مینم و مازندرون خورخوس مینم رواج دنه. بعضی شون ای گیلکیهِ گونن طبری گیلکی.هر شهری میِنَم تفاووتونی دنه که ایشون زبون لجه خونن: سیاکلی لجه لجه ، لنگرودی لجه ، لاجونی لجه

گیلکی گالشی: ارتفاعات و گیلونِ کوفستونونِ [خورتُوو مین] گب زنن. املش و لنگروده ارتفاعات و گیلون خورتو کوفستون مین رواج دنه. خیلی شون ای گیلکیه جز گیلکی بیه پیش دونن.

ایرون مین سه ملیون و پونسد هَزار(3/5 یا 3/2 ملیون گیلک زبان) نفر گیلکی زبون دنیم.

ترجومه